Μια σύντομη βιβλιοκριτική

Με αφορμή την πρόσφατη βιβλιοπαρουσίαση του βιβλίου «Ο Ένοπλος Δωσιλογισμός και η «Αναίμακτη» Απελευθέρωση. Τα Γεγονότα του Κορωπίου 9-10-1944», των Μιχάλη Λυμπεράτου και Θωμά Πρόφη, των εκδόσεων «Ταξιδευτής» που έγινε στις 13 Οκτωβρίου στο Κορωπί, εκφράζουμε με αντικειμενικότητα τις απόψεις μας, μετά από προσεκτική μελέτη του βιβλίου.

Το βιβλίο καταλήγει συμπερασματικά σε οκτώ «βεβαιότητες», όπως τις χαρακτηρίζει ο ένας εκ των συγγραφέων, Θωμάς  Πρόφης. Αυτές είναι:

1.  Δεν υπήρχαν Γερμανοί στο Κορωπί στις 8/10/1944.

2.  Δεν συνέτρεχε λόγος εφαρμογής αντιποίνων από Γερμανούς.

3. Υπήρχε έντονος αντιΕΑΜισμός, αντικομμουνισμός ο οποίος συνετέλεσε στην ένταξη των «ναζιστικών μηχανισμών» της κατοχής όλων των ελληνόφωνων εθνικιστικών μηχανισμών και των οργάνων ασφαλείας του κατοχικού κράτους.

4.  Δεν υπήρχε «πρόθεση» κατάληψης εξουσίας μετά την απελευθέρωση από το ΕΑΜ/ΕΛΑΣ και το ΚΚΕ.

5.   Τα «ντοκουμέντα» της Ομάδας Ιστορικής Έρευνας Κορωπίου (ΟΙΕ) (δηλαδή οι δικογραφίες ελληνική και γερμανική), αποδεικνύονται «άνθρακες».

6. Το έγκλημα που συντελέστηκε στο Κορωπί, δεν αφίσταται βρετανικών πολιτικών και θεωρείται πολύ πιθανόν οι Βρετανοί να «γνώριζαν», αυτό που συνέβη μια ημέρα αργότερα.

7.  Επιχειρείται με παντοίους τρόπους ακόμη και σήμερα, συγκάλυψη των εγχώριων συμμέτοχων στα γεγονότα του Κορωπίου που έδρασαν ανάμεσα στους «Γερμανούς», γνωρίζοντας πρόσωπα και πράγματα και επί 75 χρόνια τώρα παραμένουν ανώνυμοι.

8. Το Κορωπί το έκαψαν, το λεηλάτησαν και δολοφόνησαν 45 ανθρώπους οι γερμανοντυμένοι άνδρες του αποσπάσματος Αντωνόπουλου-Ζάγκλη με την ενδεχόμενη συνδρομή των περίπου διακοσίων  «εθνικιστών» του Κορωπίου.

 Οι βασικότερες, «βεβαιότητες» του όλου αφηγήματος του βιβλίου, είναι οι δύο πρώτες:

Πρώτη «βεβαιότητα»:

«Δεν υπάρχουν Γερμανοί στο Κορωπί. Όσοι υπήρχαν καθόλη τη διάρκεια της Κατοχής στο Κορωπί και στο εγγύς περιβάλλον του, έχουν αποχωρήσει»

Ο συλλογισμός του ξεκινά στην αρχή του βιβλίου στην σελίδα 112, με τα εξής:

«Γεννιέται συνεπώς, το πλέον σημαντικό – και ουσιαστικό – ερώτημα: Που βρέθηκαν (στις 8/10/1944 το απόγευμα) οι Γερμανοί που, υποτίθεται, έπεσαν σε «ενέδρα» των ΕΛΑΣιτών και εξαιτίας αυτού προέβησαν ενισχυόμενοι, την επομένη (9/10/1944) σε αντίποινα; Το ερώτημα είναι κομβικό και μόνο με την απάντησή του θα μπορέσουμε να κατανοήσουμε και να ερμηνεύσουμε τα όσα (και κυρίως από ποιους) συνέβησαν στο Κορωπί στις 8 και 9 Οκτωβρίου 1944.»

Δεύτερη «βεβαιότητα»:

«Ουδείς λόγος συντρέχει για εφαρμογή αντιποίνων»

Ο συλλογισμός της δεύτερης «βεβαιότητας» ξεκινά στην σελίδα 134 του βιβλίου:

«Η περίπτωση καψίματος του Κορωπίου, ωστόσο, δημιουργεί πλείστα όσα ερωτηματικά. Που, πολλά απ’ αυτά, δεν αφορούν αποκλειστικά το Κορωπί αλλά ευρύτερα τον Ελλαδικό χώρο, όπου οι Ναζί, πράγματι, οργίασαν εφαρμόζοντας «μέτρα εξιλασμού» ή αντίποινα. Πότε όμως; Όταν υπήρχε συμπλοκή, μάχη, με νεκρούς ή τραυματίες Γερμανούς ή φόνοι μεμονωμένων Γερμανών ή γενικά ένοπλη «ενόχληση» Γερμανικών δυνάμεων.»

Και λίγο παρακάτω, αφού αναλύει λίγο περισσότερο τις περιπτώσεις εφαρμογής αντιποίνων, διευκρινίζει στην σελίδα 136:

«Όμως, αναφορές για νεκρούς ή τραυματίες Γερμανούς, κατά τα γεγονότα του Κορωπίου δεν υπάρχουν….Ούτε τα συμβάντα της 8^ης Οκτωβρίου 1944 σχετίζονται με σαμποτάζ υπό την έννοια απειλής αποκοπής κάποιου δρομολογίου αποχώρησης των Γερμανών από το Κορωπί. Η πολύ πρόσφατη μνεία ενός νεκρού Γερμανού, ονόματι «Γκέχαν» (από την πλευρά της ΟΙΕ) που στηρίζεται σε μαρτυρίες εκ Φιλοθέης μαρτύρων της σχετικής δικογραφίας (βλ. κεφάλαιο 5) δεν ανταποκρίνεται στην πραγματικότητα. Η αναζήτηση του ονόματος αυτού ή κάποιου παρεμφερούς, στις καταστάσεις που τηρούνται στο Γερμανικό νεκροταφείο Διονύσου, ουδέν απέδωσε σχετικά με την ύπαρξή του.

Συνεπώς…

Ούτε νεκροί, ούτε τραυματίες Γερμανοί ούτε απειλή αποκλεισμού δρόμων αποχώρησης υπήρξαν στη συμπλοκή του απογεύματος της 8^ης Οκτωβρίου 1944 στο Κορωπί. Αντίποινα επομένως γιατί;»

Συνεχίζει τα περί εφαρμογής αντιποίνων από Γερμανούς, για να φτάσει στη σελίδα 139, όπου διερωτάται αν υπήρχε τοπικός Γερμανός διοικητής για να δώσει την διαταγή εφαρμογής αντιποίνων και καταλήγει μετά από  συλλογισμό και πολλές παραπομπές,  στο τέλος του συγκεκριμένου κεφαλαίου, στη διατύπωση της «βεβαιότητας»:

«Ουδείς λόγος συντρέχει για εφαρμογή αντιποίνων εκ μέρους των Γερμανών επειδή:

(α) Δεν υπάρχουν αποχωρούντες Γερμανοί που να προσβλήθηκαν από ΕΛΑΣίτες στα όρια του χωριού.

(β) Δεν υπάρχουν διαταγές για εφαρμογή αντιποίνων ή μέτρων εξιλασμού στο Κορωπί

Και (γ) η περιοχή δεν ενδιαφέρει τους Γερμανούς…»

Έτσι, αφού θεωρούνται δεδομένες οι  παραπάνω «βεβαιότητες», ξεκινά η «έρευνα» για τον προσδιορισμό των δραστών που δεν είναι πλέον Γερμανοί, αλλά ….άλλοι!

Τα νεότερα όμως στοιχεία που ήλθαν στο φως μετά από έρευνα στα γερμανικά αρχεία, δίνουν τελείως διαφορετική εικόνα.

Η αναζήτηση νεκρών Γερμανών στρατιωτικών στις 8/10/1944 στο Κορωπί, κατέληξε στην ανεύρεση πέντε Γερμανών που φονεύθηκαν στο Κορωπί την παραπάνω ημερομηνία. Τα δελτία θανάτου τους, που προέρχονται από την γερμανική Υπηρεσία στρατιωτικών νεκροταφείων και  στα οποία αναφέρεται μεταξύ των άλλων η ημερομηνία και τόπος θανάτου τους, βρίσκονται ήδη στη διάθεση του Δήμου Κορωπίου. Άλλωστε ανακοινώθηκε στην επίσημη τελετή μνήμης, της 9 Οκτωβρίου 2019.

Μάλιστα, για τον αρχαιότερο εξ αυτών επιλοχία Γκέρχαρντ Γκολντνάου (Oberfeldwebel Gerhard Goldnau), διασταυρώθηκε ο θάνατός του στο Κορωπί και από τον γερμανικό Ερυθρό Σταυρό. Και βέβαια, αυτός είναι ο «Γκέχαν» που αναφέρει ο μάρτυρας εκ Φιλοθέης.

Άρα, βεβαιότητα πρώτη! Υπήρχαν νεκροί Γερμανοί στο Κορωπί στις 8/10/1944. Αυτό μας οδηγεί στη δεύτερη βεβαιότητα! Συνέτρεχε σοβαρός λόγος αντιποίνων!

Επομένως, επαληθεύονται οι μαρτυρίες των κατοίκων, αλλά και των μαρτύρων εκ Φιλοθέης της γερμανικής δικογραφίας,  περί ενέδρας σε Γερμανούς από Ελασίτες και η άφιξη γερμανικού τμήματος για αντίποινα στο Κορωπί.

Σε ό,τι αφορά την ύπαρξη τοπικού διοικητή, η έρευνα εντόπισε στα στρατιωτικά αρχεία της Βέρμαχτ, και μια σημαντική διαταγή, (με υπογραφή Φέλμυ) που εξέδωσε το γερμανικό στρατηγείο Αθηνών στις 3/10/1944, περί της αποχωρήσεως των γερμανικών δυνάμεων από την Αττική. Εκεί καθορίζονται οι διοικήσεις οπισθοφυλακής, μεταξύ των οποίων και η  Διοίκηση Ανατολικού  τομέα Αττικής,  (Μεσόγεια, Λαύριο, Ραφήνα) οι υπαγόμενες μονάδες και πολλές άλλες λεπτομέρειες, που δικαιολογούν  την εμφάνιση αυτού του μικρού τεχνικού τμήματος (γιατί για τέτοιο επρόκειτο), στο Κορωπί. Δεν υπάρχει ούτε μνεία, ούτε αναφορά στη γερμανική διαταγή, για «ελληνόφωνα τμήματα», που θα ενεργούσαν επ’ ωφελεία των Γερμανών.

 Σοβαρή επισήμανση στη διαταγή είναι η εντολή για άμεση παρέμβαση και η ανάπτυξη πρωτοβουλίας των τοπικών διοικήσεων, ώστε και ο τελευταίος Γερμανός στρατιώτης ν’ αποχωρήσει με ασφάλεια. Η «παρέμβαση» και η «πρωτοβουλία» εφαρμόσθηκε στο Κορωπί, όπως έδειξαν τα γεγονότα.

Μόνο από αυτές τις δύο λανθασμένες «βεβαιότητες», το περιεχόμενο του βιβλίου, τουλάχιστον σε ό,τι αφορά το Κορωπί,  είναι ανακριβές. Βασίζεται σε λάθος υποθέσεις και επομένως ό,τι άλλο επιχειρείται να εξηγηθεί στη συνέχεια για την καταστροφή του Κορωπίου, οδηγεί σε λανθασμένα συμπεράσματα.

Η ιστορική αλήθεια. Ποιός έκαψε το Κορωπί στις 9 Οκτωβρίου 1944.

Τον Οκτώβριο του 2017, για πρώτη φορά μετά το 1944, ανακοινώθηκε σε ημερίδα που οργάνωσε ο Δήμος Κορωπίου, η ύπαρξη ελληνικής[1] και γερμανικής δικογραφίας[2] για την δίωξη Γερμανών στρατιωτικών, με την κατηγορία της εκτέλεσης εγκληματικών πράξεων, δολοφονίες κατοίκων λεηλασίες και εμπρησμούς κατοικιών που έγιναν στις 9 Οκτωβρίου του 1944. Σκοτώθηκαν 47 αθώοι και κάηκαν πάνω από 400 σπίτια.

Απόσπασμα από την έκθεση παραδόσεως της ελληνικής δικογραφίας στις Γερμανικές αρχές τον Ιούνιο 1956.

Απόσπασμα της Γερμανικής Δικογραφίας για την καταστροφή του Κορωπίου τον Οκτώβριο του 1944.

 Η συλλογική μνήμη των κατοίκων έχει διατηρήσει ότι τότε, στις 8 Οκτωβρίου  1944 το απόγευμα, αντάρτες του ΕΛΑΣ που είχαν έλθει στο χωριό, έστησαν ενέδρα και κτύπησαν ένα γερμανικό τμήμα που έφευγε. Οι Γερμανοί ήλθαν ξημερώματα την άλλη μέρα και έκαψαν το χωριό και σκότωσαν ανθρώπους για αντίποινα.

Η πάροδος πολλών ετών, η αδράνεια για την αναζήτηση των εγκληματιών, η μη διατήρηση και καταγραφή λεπτομερών ιστορικών στοιχείων, η αβεβαιότητα για την ύπαρξη σκοτωμένων Γερμανών και η παρερμηνεία όσων πληροφοριών βρέθηκαν για τα αίτια των παραπάνω εγκλημάτων, οδήγησε  στη διαμόρφωση απόψεων και θέσεων οι οποίες, απέχουν από τα πραγματικά γεγονότα της καταστροφής. Αναπτύχθηκε η θεωρία περί εμπλοκής «ναζιστικών μηχανισμών»[3], υπό την έννοια ότι αφού δεν υπήρχαν Γερμανοί στο Κορωπί στις 8 Οκτωβρίου 1944 και επομένως δεν συνέτρεχε λόγος αντιποίνων, την καταστροφή την προκάλεσαν «γερμανοντυμένοι» Έλληνες, συνεργάτες των Ναζί και άλλοι εθνικιστές, μέσα σ’ αυτούς και Κορωπιώτες[4], με στόχο «την σύλληψη ή εκτέλεση μελών ΕΑΜ, ΕΛΑΣ, ΚΚΕ και την τρομοκρατία των κατοίκων»[5].

Σύμφωνα με την παραπάνω θεωρία, η επί τόσα χρόνια συλλογική μνήμη των κατοίκων περί αντιποίνων των Γερμανών είναι εσφαλμένη και επιβλήθηκε μέσω συστηματικής προπαγάνδας[6] και «λευκής τρομοκρατίας» της «Δεξιάς» που επικράτησε του εμφυλίου πολέμου[7], προκειμένου να καλυφθούν οι εγκληματικές πράξεις των δοσίλογων εθνικιστών και συνεργατών των Γερμανών.

Και αυτό, παρά τις μαρτυρίες θανόντων αλλά και ζώντων ακόμη κατοίκων της πόλης, που είδαν και έζησαν τα γεγονότα, οι οποίες σαφέστατα προσδιορίζουν την ύπαρξη και την εμπλοκή γερμανικών στρατευμάτων στην καταστροφή και όχι «γερμανοντυμένων» Ελλήνων.

Δελτίο θανάτου του ενός εκ των πέντε Γερμανών που σκοτώθηκαν στο Κορωπί, στις 8 Οκτωβρίου του 1944.

Τον Μάϊο του 2019, βρέθηκαν κατόπιν έρευνας στα αρχεία της γερμανικής υπηρεσίας στρατιωτικών νεκροταφείων, τα ονόματα πέντε (5) Γερμανών στρατιωτικών, οι οποίοι εφονεύθησαν στις 8 Οκτωβρίου 1944 στο Κορωπί, όπως αναφέρουν τα επίσημα δελτία θανάτου τους και βρίσκονται θαμμένοι στο γερμανικό στρατιωτικό νεκροταφείο του Διονύσου.

Επίσης, μετά από αλληλογραφία με τον γερμανικό Ερυθρό Σταυρό, για τον αρχαιότερο στο βαθμό εξ αυτών, τεχνικό επιλοχία (Oberfeldwebel) Γκέρχαρντ  Γκολντνάου (Gerhard Goldnau), διασταυρώθηκε η πληροφορία θανάτου του στο Κορωπί, στις 8 Οκτωβρίου 1944.

 Διασταυρώθηκαν και επιβεβαιώθηκαν οι πληροφορίες που αναφέρονται στις μαρτυρικές καταθέσεις, οι οποίες διασώθηκαν εντός της γερμανικής δικογραφίας. Η έρευνα έφερε στο φως τη μονάδα των νεκρών Γερμανών[8], την έδρα της στη Φιλοθέη[9], αλλά και την διοίκηση των γερμανικών δυνάμεων οπισθοφυλακής του τομέα ανατολικής Αττικής, (Alarm Regiment)[10] η οποία προφανώς έστειλε τον γερμανικό λόχο ξημερώματα της 9ης Οκτωβρίου του 1944 στο Κορωπί για αντίποινα και διέπραξε τα εγκλήματα.

Οι διαπιστώσεις από όλα αυτά είναι ότι:

1. Στις 8 Οκτωβρίου 1944, σκοτώθηκαν πέντε  (5) Γερμανοί στρατιωτικοί στο Κορωπί.

2. Επιβεβαιώνονται οι μαρτυρίες των κατοίκων για την ενέδρα της Φούσας που έστησαν  αντάρτες του ΕΛΑΣ σε γερμανικό τμήμα, το οποίο ενώ αποχωρούσε από το Κορωπί με αυτοκίνητο, δέχτηκε τα πυρά των ανταρτών. Ο θάνατος των πέντε Γερμανών ήταν άγνωστος μέχρι σήμερα. Αυτό το γεγονός σαφώς αποτελεί λόγο εφαρμογής αντιποίνων εκ μέρους των Γερμανών στο Κορωπί, τα οποία δυστυχώς ακολούθησαν, με τα γνωστά αποτελέσματα.

3. Την ευθύνη των αντιποίνων, την φέρει η τοπική γερμανική διοίκηση Οπισθοφυλακής (Alarm Regiment) και κυρίως ο επικεφαλής της Συνταγματάρχης  ο οποίος ποτέ δεν ελέγχθηκε για το έγκλημα στο Κορωπί, όπως και οι διαπράξαντες τούτο αξιωματικοί, υπαξιωματικοί και οπλίτες. Άλλωστε εντός της σχετικής διαταγής αποχωρήσεως των Γερμανών, τονίζεται ότι «οι διοικήσεις πρέπει να παρεμβαίνουν και να επιδεικνύουν πρωτοβουλία για την ομαλή αποχώρηση των στρατευμάτων, δείχνοντας στον εχθρό, ότι ο γερμανικός στρατός αποσύρεται με πλήρη έλεγχο και ασφάλεια και του τελευταίου Γερμανού στρατιώτη». Και βέβαια, η πρωτοβουλία του εν λόγω αξιωματικού, ήταν τα αντίποινα στο Κορωπί.

4. Δεν στοιχειοθετείται οποιαδήποτε σχέση της καταστροφής της πόλης, με ελληνικά ένοπλα τμήματα της Στρατιωτικής Διοίκησης Αθηνών που την ίδια χρονική περίοδο, συνέπεσε να παραλαμβάνουν οπλισμό από τις ανατολικές ακτές των Μεσογείων, (Βραώνα - Πόρτο Ράφτη) ούτε με άλλους «γερμανοντυμένους» Έλληνες εθνικιστές, συνεργάτες των Γερμανών.  Άλλωστε, ουδείς  από τους αθώους νεκρούς ήταν μέλος του ΕΑΜ ή του ΕΛΑΣ ή του ΚΚΕ[11]. Οι δολοφονίες έγιναν αδιακρίτως.

5. Μετά από 75 χρόνια, διαπιστώνεται η εσκεμμένα «ασθενική» έρευνα και η σκόπιμη ολιγωρία που επέδειξε ο Γερμανός εισαγγελέας, ο οποίος, όπως φαίνεται από τα έγγραφα της γερμανικής δικογραφίας, αναζητούσε μάταια τους κατηγορούμενους τους οποίους ποτέ δεν βρήκε και δεν ασχολήθηκε ούτε με τους φονευθέντες Γερμανούς, ώστε να εντοπίσει τη μονάδα τους, αλλά το κυριότερο ούτε με την σύνθεση και την οργάνωση των  γερμανικών στρατευμάτων οπισθοφυλακής στην Αττική, ακόμη και μετά από πάροδο 25 ετών από τη διάπραξη του εγκλήματος, αφού η υπόθεση έκλεισε το 1970.  Αυτή ήταν η πάγια τακτική τους, για εκατοντάδες άλλες παρόμοιες υποθέσεις εγκλημάτων πολέμου.

---

[1] Αρχείο ΥΠΕΞ, 1956/ΚΥ/Φ.33/3

[2] Staatsarchiv München, δικογραφία HA M7 Js 8-17/68, φωτογραφικό αρχείο StanW 22500

[3] Λυμπεράτος Μ.Π. - Πρόφης Θ.Σ. «O ΕΝΟΠΛΟΣ ΔΟΣΙΛΟΓΙΣΜΟΣ ΚΑΙ Η ¨ΑΝΑΙΜΑΚΤΗ ΑΠΕΛΕΥΘΕΡΩΣΗ¨ Τα γεγονότα του Κορωπίου 9/10/1944»  Εκδόσεις Ταξιδευτής Αθήνα 2019  σελ. 206

[4] ο.π. σελ. 297

[5] ο.π. σελ 281

[6] ο.π. σελ. 14, 30, 31

[7] Πρόφης Θωμάς: «Η Τραγωδία του Κορωπίου (8-9 Οκτωβρίου 1944) Οι Μύθοι, οι Πλαστογράφοι και η Αλήθεια» (2006). σελ. 56 και 57

[8] T-311 Roll 186 Army Group E War Diary «Kriegstagebuch», Balkans & Greece 1944, σελ. 000727

[9] Staatsarchiv München, δικογραφία HA M7 Js 8-17/68, φωτογραφικό αρχείο StanW 22500, εικόνα 0076

[10]  T-311 Roll 186 Army Group E War Diary «Kriegstagebuch», Balkans & Greece 1944, σελ. 000632 έως 000638

[11] «ΕΠΕΣΑΝ ΓΙΑ ΤΗΝ ΖΩΗ» Έκδοση της ΚΕ/ΚΚΕ Τόμος 4β Αθήνα 2001 σελ. 185 έως 201